Kliknij tutaj --> 🦧 noworodek nie przybiera na wadze żółtaczka

Potem będzie zmęczony i głęboko zaśnie. Przez kolejne 2 dni może mieć znacznie mniejszą ochotę na ssanie piersi. Nie martw się tym, że masz mało mleka (lub nawet nie masz go wcale) i nie będziesz miała czym karmić. Zobacz, co zrobić, gdy masz mało mleka. Czy jest sens przystawiać dziecko do piersi, skoro nie mam mleka po porodzie? malutkie niemowlę (2.-5. miesiąc życia) bardzo często potrzebuje ssania, ale poza tym dobrze przybiera na wadze, jest karmione przynajmniej 8 razy na dobę, często przytulane, noszone. Smoczek nie może zastępować częstego kontaktu z rodzicami, zabaw na kocyku, pieszczot, przemawiania do dziecka i innych sposobów zajmowania jego uwagi. Zapotrzebowanie owczarków niemieckich na pokarm różni się w zależności od wieku, pory roku, kondycji, a także zadań, jakie są przed nimi stawiane. Szczenięta wymagają karmy bogatej w wapń i fosfor oraz witaminy. Dieta komercyjna dobrze zbilansowana nie wymaga dodatkowej suplementacji w wapń i fosfor. Ile razy dziennie noworodek robi kupę? Niemowlę na piersi zwykle robi kupkę kilka razy w ciągu dnia. Niektórym zdarza się i 10 razy na dobę (np. po każdym karmieniu z piersi) – nie trzeba się tym niepokoić, o ile dziecko przybiera na wadze . Są również dzieci, które robią kupę raz na kilka dni . Torbiele dróg żółciowych mogą objawiać się jako klasyczna triada objawów: guz (masa) wyczuwalna w prawym podżebrzu, żółtaczka, ból brzucha. Pełna triada może jednak nie wystąpić – torbiele mogą być nawet bezobjawowe. Inne objawy opisywane przez pacjentów to nudności, wymioty i utrata masy ciała. Rencontre Julien Sorel Madame De Rênal. „Czy my jutro wyjdziemy do domu?” – pada pytanie na oddziale położnictwa ze strony świeżo upieczonej mamy. „Zależy czy dziecko będzie bardziej żółte czy nie” – odpowiada neonatolog. Żółtaczka u noworodka – dlaczego się pojawia? Dziecko z żółtaczką i z wrodzoną niedoczynnością tarczycy. PHIL, CDC/ Dr. Hudson Rodzi się dziecko Głośno krzyczy. Jest różowe, a w chwili największego płaczu nawet mocno czerwone. Mama bierze je w ramiona. Po mniej więcej dwóch godzinach słodko zasypiają, zmęczeni porodem, na swojej sali. Następnego dnia przychodzi lekarz do mamy i przychodzi lekarz do dziecka. Ten drugi zwraca uwagę czy u dziecka nie pojawia się żółtaczka. Dlaczego? Czym jest żółtaczka? Żółtaczka to żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i białkówek oka. Ten żółty kolor jest wynikiem gromadzenia się żółtego barwnika (bilirubiny) we krwi i tkankach. Spytacie: „skąd u noworodka tyle tego barwnika”? W trakcie życia płodowego dziecko potrzebuje zdecydowanie więcej krwinek czerwonych niż po narodzeniu. Wynika to z odmiennego systemu krążenia krwi w życiu prenatalnym. W momencie narodzin (kiedy dziecko bierze pierwszy oddech) dochodzi do szeregu zmian anatomicznych i biochemicznych w jego organizmie. Efektem tego jest między innymi rozpad krwinek czerwonych i uwolnienie z nich bilirubiny. Wątroba noworodka „nie nadąża” z metabolizmem tego barwnika. Rośnie jego stężenie we krwi i pojawia się żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych. Dodatkowo działanie przewodu pokarmowego jest dość leniwe i to też nie ułatwia pozbywania się żółtego barwnika. To jest to, co widać „gołym okiem”. A jest jeszcze to, co możemy wybadać za pomocą bilirubinometru (przez skórę) lub badaniem krwi, czyli dokładny pomiar stężenia bilirubiny. Jak często występuje? Żółtaczka dotyczy 70% noworodków donoszonych i około 80% noworodków urodzonych przedwcześnie! W większości przypadków jest to stan fizjologiczny, który nie wymaga leczenia i nie powoduje powikłań. Czego się obawiamy? No i co z tego, że noworodek jest żółty? Kolor nie ma tutaj znaczenia, ale bilirubina, przy dużym stężeniu we krwi, może „wpaść w odwiedziny” do mózgu dziecka i narobić tam zamieszania. Może dojść do uszkodzenia mózgu, tak zwanej encefalopatii i nieodwracalnych następstw dla rozwoju dziecka w przyszłości. Kiedy żółtaczka jest ok? O fizjologii/prawidłowej sytuacji możemy mówić, gdy żółte zabarwienie skóry: rozpoczyna się nie wcześniej niż w 2.—3. dobie życia ustępuje samoistnie zwykle do 10. – 14. dnia życiastężenie bilirubiny nie przekracza górnej granicy normy dla wieku dziecka Stężenia bilirubiny we krwi u noworodka z żółtaczką nie powinny przekraczać 12 mg/dl, a u noworodków karmionych piersią 17 mg/dl. Przy czym ważne jest jaka jest to bilirubina. Oznaczając jej stężenie we krwi, otrzymujemy też informację o tym jaka to frakcja (bilirubina pośrednia czy bezpośrednia). Generalnie (pomijając szczegóły biochemiczne – czy, z czym i dlaczego się wiąże) wzrost bilirubiny pośredniej do wyżej wymienionych poziomów jest ok. Bilirubina bezpośrednia jest już powodem większych zmartwień. Wspomniałam wcześniej o pomiarach bilirubiny przez skórę – za pomocą bilirubinometru. Jak sporo z Was zauważyło, nie każdy noworodek ma badaną krew. Dzięki przezskórnym pomiarom i obserwacji dziecka „gołym okiem” mamy jako takie pojęcie o stopniu zażółcenia skóry. W razie wątpliwości wykonujemy pomiar z krwi. Karmienie piersią a żółtaczka Istnieje pojęcie „żółtaczki związanej z karmieniem pokarmem kobiecym”. Noworodki karmione piersią mają wyższe stężenia bilirubiny niż noworodki karmione mieszanką mleczną i nie budzi to w lekarzu jakiegoś szczególnego niepokoju, ale u niewielkiego procenta (1/100 dzieci karmionych piersią) stężenie bilirubiny przekroczyć może 20 mg/dl i wymaga leczenia w szpitalu. Żółtaczka u dziecka karmionego piersią może pojawia się najczęściej między 3. a 6. dobą życia. W tych pierwszych dniach może to mieć związek ze spadkiem masy ciała, małą jeszcze ilością pokarmu lub zbyt rzadkim przystawianiem noworodka do piersi. Po tym czasie laktacja się rozkręca, dziecko ssie częściej i ładnie przybiera na wadze. Mimo to żółtaczka związana z mlekiem matki może się utrzymywać i trwać nawet 12 tygodni! Przyczyną takiej przedłużającej się żółtaczki u dzieci karmionych mlekiem mamy są zawarte w tym mleku substancje (lipaza lipoproteinowa i betaglukuronidaza). Czy to oznacza, że należy odstawić karmienie piersią? Nie, nie, nie! Przede wszystkim należy zachęcić mamę do jak najczęstszego przystawiania do piersi – im lepiej nawodnione dziecko tym mniejsze ryzyko, że bilirubina osiągnie poziom wymagający leczenia. Można zweryfikować technikę karmienia. W większości sytuacji udaje się utrzymać karmienie naturalne i opanować zażółcenie skóry. W skrajnych przypadkach może być konieczne odstawienie karmienia piersią na dobę lub dopojenie niewielką ilością mleka modyfikowanego. Warto podkreślić, że są to sytuacje naprawdę skrajne. Fizjologia a patologia Żółtaczka nie zawsze jest stanem prawidłowym u noworodka. Kiedy mówimy o patologii? Każda żółtaczka występująca już w pierwszej dobie życia noworodka to wskazania do wykonania dodatkowych badań i uważnej obserwacji poziom bilirubiny rośnie szybciej niż 5 mg/dl/dobę i 0,3 mg/dl/ stężenie bilirubiny przekracza 12 mg/dl u noworodków karmionych sztucznie i 17 mg/dl u karmionych pokarmem w której stwierdzamy podwyższony poziom bilirubiny bezpośredniej (związanej) zawsze nas niepokoi. Może świadczyć o chorobach wątroby, chorobach metabolicznych, mukowiscydozie, wrodzonej infekcji i tym podobnych. Skąd się bierze PATOLOGICZNA żółtaczka? Z konfliktu w grupach krwi, czyli mówiąc prostym językiem: gdy grupa krwi mamy i dziecka „nie lubią się”.Może wynikać z rozpadu krwinek czerwonych wywołanych ich defektem (sferocytoza).Może wynikać z niedoboru niektórych enzymów być jednym z objawów posocznicy. Jest też grupa dzieci z czynnikami ryzyka, które sprzyjają wyższym poziomom bilirubiny. Mowa o dzieciach, które: urodziły się w 35 – 36 tygodniu ciążystarsze rodzeństwo miało fototerapięmają krwiaka poporodowego lub podbiegnięcia krwawe (wybroczynki na skórze)straciły w pierwszych dniach więcej na wadze Wyżej wymienione dzieci wymagają czujniejszej obserwacji nie tylko na oddziale noworodkowym, ale i po wypisie, już w trakcie pobytu w domu. Jeżeli stężenie bilirubiny u donoszonego noworodka osiąga przynajmniej 22 mg/dl w 3. dobie życia lub 25 mg/dl w kolejnych dobach, to jest to sytuacja, która wymaga natychmiastowego działania i skierowania dziecka do szpitala. U skrajnych wcześniaków (urodzonych przed 28 tygodniem ciąży), ze względu na niedojrzałość bariery krew-mózg reaguje się szybciej. Do 28 tygodnia bariera jest już prawidłowo ukształtowana. Leczenie żółtaczki Przede wszystkim fototerapia. „Opalamy” dziecko pod lampami, które emitują światło o odpowiedniej długości fal. Skóra pochłania to światło i dochodzi do przekształcenia toksycznej bilirubiny w nietoksyczne, dobrze rozpuszczalne w wodzie substancje, które są łatwo wydalane 🙂 Leczenie jest skuteczne, ale zależy w dużej mierze od tego ile czasu dziecko spędza pod lampami i czy są obecne jakieś dodatkowe czynniki ryzyka – wówczas na efekt będzie trzeba poczekać dłużej. Jeśli chodzi o powikłania fototerapii, to poza tymi, które wynikają z nieprawidłowej techniki jej stosowania (przegrzanie dziecka czy odwodnienie) to mogą pojawić się: wysypki na skórze, luźniejsze stolce, może zmniejszyć się liczba płytek krwi. Przed uszkodzeniem siatkówki chronią specjalne okulary zakładane dziecku. Poza fototerapią do dyspozycji mamy: nawadnianie dożylne i fenobarbital. Ich znaczenie jest jednak drugorzędne. W skrajnych przypadkach może być konieczne wykonanie transfuzji wymiennej u dziecka. Pamiętajcie, że żółtaczka fizjologiczna nie jest przeciwwskazaniem do wykonywania szczepień. Obie moje starsze córki miały żółtaczkę fizjologiczną, czyli taką, która nie wymagała interwencji. Najmłodsza była minimalnie zażółcona, ale za to miała trądzik noworodkowy. A jak było u Was z żółtaczką? Gdy maluszek ma żółty brzuszek Na kursach Szkoły Cesarskiego Rodzenia staramy się omówić jak najwięcej zagadnień, aby dać Wam pomocną i użyteczną wiedzę. Bardzo dużo mówimy więc o noworodkach (ich rozwoju, pielęgnacji, szczepieniach, karmieniu…) i oczywiście niemniej czasu poświęcamy mamom J Szczególnie dużo zapału wkładamy w przypominanie im, aby myśląc nieustannie o maluchu i jego potrzebach nie zapominały o sobie! J Stawiamy na edukację i przygotowanie, bo jesteśmy przekonani (mówię tu z pełną odpowiedzialnością w imieniu całego zespołu J), że warto wiedzieć, bo rzetelna wiedza zapewnia spokój i daje możliwość przygotowania się na pewne okoliczności. Tak więc, Drogie Mamy, tym razem chciałabym poruszyć temat żółtaczki fizjologicznej u noworodków. Brzmi groźnie, ale w zasadzie nie ma się czego bać. Spokojnie, to tylko fizjologia Przede wszystkim żółtaczka fizjologiczna to przypadłość – nie choroba – która spotyka prawie co drugiego noworodka, a wcześniaków niestety w zasadzie nie omija. To naturalny proces rozwojowy. Zażółcenie skóry i śluzówek, tak charakterystyczne przy żółtaczce, powstaje gdy w organizmie utrzymuje się nadmiar bilirubiny. A skąd ta bilirubina? To produkt uboczny rozpadu krwinek czerwonych. Dziecko w łonie matki potrzebuje ich więcej niż po urodzeniu. Dlatego zaraz po porodzie nadmiar erytrocytów ulega rozpadowi. Powstaje wówczas duża ilość bilirubiny. Zadaniem wątroby jest wychwycenie jej, a następnie wydalanie z organizmu przez drogi żółciowe do przewodu pokarmowego. Niestety niedojrzała wątroba dziecka nie umie czasem sobie z tym poradzić. Nadmiar bilirubiny krąży w organizmie, a maluszek żółknie. Żółtaczka fizjologiczna: pojawia się 2-3 dobie życia i trwa zazwyczaj 5-6 dni, po czym ustępuje samoistnie; leczenie polega na obserwacji dziecka i monitorowaniu poziomu bilirubiny; przekroczenie dopuszczalnego stężenia barwnika we krwi lub silna tendencja wzrostowa wiąże się z włączeniem fototerapii – naświetlania skutecznie przyczyniają się rozpadu bilirubiny we krwi. Żółtaczka a karmienie piersią Karmienie piersią z jednej strony sprzyja „leczeniu” żółtaczki, z drugiej strony może przyczyniać się do, tego że maluch będzie wychodził z niej dłużej, a to dlatego, że mleko matki zawiera substancje utrudniające wychwytywanie bilirubiny z krwi dziecka. Jeśli jednak Wasz maluszek będzie zmagał się z żółtaczką, na pewno usłyszycie od położnej, aby jak najczęściej przystawiać go do piersi. Częste, efektywne karmienie sprawia, że noworodek jest dobrze nawodniony, przybiera na wadze, a jego organizm lepiej radzi sobie z usuwaniem bilirubiny. Czy to już żółtaczka patologiczna? Diagnozę, czy to żółtaczka fizjologiczna, czy patologiczna zawsze stawia lekarz, który ocenia stan dziecka po uwzględnieniu szeregu czynników, z genetycznymi włącznie. Są jednak takie kryteria, które wyraźnie wskazują na żółtaczkę patologiczną: żółte zabarwienie skóry pojawia się w 1 dobie życia lub po 7 dniach od urodzenia i przedłuża się do 7-10 dni (powyżej 14 dni u wcześniaków); dziecko może mieć żółto oliwkowe zabarwienie skóry, szarobiałe, gliniaste stolce, ciemny mocz; maluch jest apatyczny lub rozdrażniony, nie przybiera na wadze, nie ma apetytu, ma podwyższoną lub obniżoną temperaturę ciała. Domowa fototerapia Noworodki, u których poziom bilirubiny przekracza normę poddawane są fototerapii, czyli naświetlaniom promieniami UV. Jeszcze nie tak dawno dość powszechnym widokiem w szpitalach były osobne sale, zapełnione rozebranymi maluszkami, z opaskami na oczach, „opalającymi się” w specjalnych inkubatorach. Dziś, coraz częściej, fototerapię przeprowadza się już inaczej, z użyciem takich systemów, które pozwalają mamie przebywać blisko dziecka i szybko reagować na jego potrzeby. Coraz częściej też do badania poziomu bilirubiny używa się specjalnych mierników – bilirubinometrów. Wcześniej każde oznaczenie bilirubiny wiązało się z pobieraniem krwi dziecku. Teraz w ten sposób potwierdza się co najwyżej wątpliwe wyniki. W ostatnim czasie pojawiła się też nowa praktyka w zakresie fototerapii – domowa fototerapia. To oczywiście nic innego, jak prowadzenie naświetlań i pomiarów bilirubiny w domu. Jest to możliwe dzięki specjalnym przenośnym systemom lamp i bilirubinometrom, które można wypożyczać w szpitalach . Takie rozwiązanie oferuje na terenie Wrocławia prywatny szpital ginekologiczno-położniczy Medfemina. Są też specjalizujące się w tym wypożyczalnie. Niewątpliwa zaleta domowej fototerapii to właśnie skrócony pobyt w szpitalu nowonarodzonego dziecka i matki. W środowisku szpitalnym oboje narażeni są na zwiększone ryzyko zakażeń, a często i dodatkowy stres – wspólnych sal, braku miejsca, pielgrzymek odwiedzających. Jak wynika z doświadczeń mam karmiących piersią inaczej (odciągniętym pokarmem) żółtaczka jest zaliczana do głównych przyczyn nie karmienia przez nie bezpośrednio piersią. Dlaczego tak się dzieje? Spróbujemy znaleźć odpowiedź. Jak pewnie wiecie, żółtaczka jest jednym ze stanów przejściowych u noworodka. O ile noworodek przechodzi ją w sposób fizjologiczny nie ma wpływu na karmienie piersią. Gorzej jest, gdy poziom bilirubiny jest podwyższony, albo przedłuża się w czasie… Żółtaczka jest jednym z dość częstych problemów okresu adaptacyjnego noworodka w szpitalu, ale również i w domu, już po wypisie ze szpitala. Co to jest bilirubina? Naturalnie bilirubina jest obecna we krwi w niewielkich ilościach jako żółto – pomarańczowy barwnik. Bilirubina powstaje z rozpadu hemu (zużytych czerwonych krwinek), a następnie przedostaje się do wątroby. Z organizmu jest usuwana razem z kałem. Wzrost jej poziomu ponad normę wywołuje żółtaczkę. Mechanizm: najpierw następuje wzrost stężenia bilirubiny w surowicy krwi, następnie odkłada się w tkankach i powłokach skórnych i objawia się zażółceniem skóry i błon śluzowych (białka oczu). Zażółcenie skóry rozpoczyna się od głowy i przechodzi poprzez tułów do kończyn. W przypadku silnego rozwoju choroby już w domu należy niezwłocznie udać się do lekarza. Bezpieczny poziom bilirubiny W pierwszych 96 godzinach po porodzie poziom biliruburiny nie powinien przekraczać odpowiednio: 20 mg/dl (340 µmol/l, stężenie w mg/dl przelicza się na µmol/l, mnożąc przez 17) dla donoszonych noworodków (po przekroczeniu tego poziomu może być wskazanie do czasowego odstawienia mleka kobiecego), 12 mg/dl dla noworodków urodzonych ≤30. tygodnia ciąży, 15 mg/dl dla urodzonych między 31. a 36. tygodniem ciąży. Powyżej 4 doby życia poziom ten powinien być niższy niż 25 mg/dl. Hiperbilirubinemia noworodka Hiperbilirubinemia jest częstym zakłóceniem okresu noworodkowego dlatego rutynowo należy badać noworodki pod kątem wystąpienia żółtaczki. Poziom bilirubiny można ocenić przy pomocy schematu Kramera, zgodnie z którym ciało dziecka jest podzielone na strefy i w zależności od rozległości zażółcenia powłok skórnych określa się wysokość stężenia bilirubiny. Kolejny sposób badania to określenie stężenia bilirubiny w pomiarze przezskórnym (TcB) oraz stężenie bilirubiny całkowitej w surowicy (TSB), a następnie dokonuje oceny poprzez nanoszenie danych na nomogramy. U każdego noworodka występuje wzrost poziomu bilirubiny pośredniej (niezwiązanej). Na wzrost poziomu bilirubiny ma wpływ kilka czynników: zwiększona produkcja bilirubiny, jako produkt rozpadu hemu, co następuje szybciej niż u osób dorosłych (prawidłowy poziom u dorosłych to ≼1,5 mg/dl lub 26 umol/L); niedojrzałość enzymów wątrobowych (zmniejszona zdolność wątroby do wychwycenia bilirubiny i jej przekształcenia do formy związanej); niedrożność przewodu pokarmowego, zwiększone wchłanianie zwrotne bilirubiny w jelitach, opóźnienie pierwszego karmienia (np. u dzieci, które wymiotują po porodzie, szczególnie przez cc). Czynniki powodujące podwyższenie ryzyka rozwoju hiperbilirubinemii niezgodność grup krwi matki i dziecka (konflikt serologiczny w zakresie grupy Rh lub ABO), cukrzyca matki, wcześniactwo, wybroczyny poporodowe u noworodka, krwiaki podokostnowe. Najbardziej zagrożone rozwojem hiperbilirubinemii są tzw. późne wcześniaki urodzone między 35 a 37 tygodniem ciąży, które często mają problemy ze ssaniem piersi. Dlatego trzeba szczególnie zadbać o to, żeby noworodki te nie były głodne, otrzymywały właściwą ilość kalorii. Hiperbilirubinemia, przy jej dużym nasileniu, powoduje potencjalne ryzyko wystąpienia żółtaczki jąder podkorowych (kernicterus), ponieważ znaczny wzrost poziomu bilirubiny niezwiązanej przenika barierę krew – mózg i dociera do neuronów jąder podkorowych i móżdżku, co może doprowadzić do niedorozwoju umysłowego, porażenia mózgowego, niedosłuchu. W związku z powodowaniem rozległego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) choroba ta nazywana jest encefalopatią bilirubinową. Dlatego tak bardzo jest ważny monitoring zażółcenia powłok skórnych (np. za pomocą bilirubinometru – TcB), aby w razie zagrożenia zbyt wysokim poziomem hiperbilirubinemii włączyć odpowiednie leczenie. Taka sytuacja nie ma praktycznie miejsca u noworodków zdrowych i urodzonych w terminie. Inne rodzaje żółtaczki, w zależności od przyczyny jej powstania Przedłużona żółtaczka noworodków Jeśli dziecko je z piersi około 8-12 razy w ciągu doby i często wypróżnia się, to żółtaczka fizjologiczna zwykle ustępuje sama. Badania potwierdziły, że efektywne karmienie piersią przeciwdziała nadmiernemu gromadzeniu się bilirubiny (Yamauchi i Yamanouchi, 1990). Siara jako naturalny środek przeczyszczający właśnie przez wypróżnienia pomaga pozbyć się noworodkowi bilirubiny. Jeżeli noworodek w pierwszych dniach jest karmiony zbyt mało, wówczas następuje opóźnione wydalanie smółki (czarnej, smolistej kupki). Zielony barwnik znajdujący się w smółce może zostać ponownie wchłonięty do krwioobiegu podwyższając poziom bilirubiny, a tym samym żółtaczka fizjologiczna przedłuża się. Żółtaczka ta może nie zostać zauważona przez rodziców dziecka już po wyjściu ze szpitala. Obecnie w przypadku porodu zdrowego dziecka wyjście ze szpitala następuje bardzo szybko i szczególnie w sytuacji, gdy są problemy z karmieniem piersią może to spowodować zbyt późne rozpoznanie hiperbilirubinemii. Należy zwrócić uwagę na niepokojące objawy takie jak: pojawienie się żółtaczki lub jej nasilanie się, zmianę zabarwienia skóry z żółto – pomarańczowego na żółto – oliwkowy, szaro- białe stolce lub bardzo ciemny, żółto – brązowy kolor moczu, wyraźne zaburzenia zachowania dziecka (ospałość, drgawki, dziwne odruchy, wiotkość mięśni lub piskliwy, głośny krzyk). Czasami żółtaczka ta zazębia się z żółtaczką mleka kobiecego. Wówczas należy sprawdzić, czy dziecko na pewno otrzymuje odpowiednią ilość mleka. Żółtaczka mleka kobiecego Oprócz żółtaczki noworodków czasami u dzieci karmionych wyłącznie piersią lub mlekiem matki występuje tak zwana żółtaczka związana z mlekiem matki i jest najczęstszą postacią przedłużonej żółtaczki noworodków. Pojawia się ona zazwyczaj nie wcześniej niż przed upływem ukończenia 2 tygodnia życia i dotyczy prawie połowy noworodków karmionych mlekiem mamy (dzieci mogą mieć delikatnie zażółconą skórę i białka oczu). Nie jest znana jej przyczyna. Badania przeprowadzone na szczurach wykazały, że ⅔ próbek mleka przejściowego i dojrzałego spowodowały wzrost wchłaniania zwrotnego bilirubiny niezwiązanej w jelitach, prawdopodobnie w związku z wpływem niezidentyfikowanej substancji występującej w mleku ludzkim. Prawdopodobnie chodzi tu o obecność w mleku mamy lipazy lipoproteinowej i betaglukuronidazy. W przypadku tego rodzaju żółtaczki niemowlęta domagają się karmień, są aktywne, często robią siusiu i kupkę oraz przybierają na wadze. Żółtaczka ta może trwać kilka, a nawet 8-12 tygodni i zwykle nie wymaga leczenia, po prostu stopniowo ustępuje. Podwyższony poziom bilirubiny niezwiązanej w surowicy u noworodków obniża się w różnym tempie, pomimo kontynuacji karmienia piersią. Żółtaczka związana z niedojadaniem (wywołana głodem) W pierwszych dniach życia noworodek powinien otrzymać odpowiednią ilość mleka. U dzieci, u których nastąpił spadek wagi urodzeniowej powyżej 10% występuje zagrożenie żółtaczką, bowiem zmniejszenie spożycia kalorii poniżej dawki należnej dla wieku skutkuje zdecydowanie większym wzrostem poziomu bilirubiny niezwiązanej. Według dwóch przeprowadzonych badań nie ma różnicy w poziomie bilirubiny noworodków karmionych sztucznie i naturalnie, w ciągu pierwszych pięciu dni życia. Jednakże częściej się pisze o tym, że większy jest ubytek masy ciała i wzrost poziomu bilirubiny u noworodków karmionych piersią. Żółtaczkę tę najczęściej obserwuje się w ciągu pierwszego tygodnia życia noworodka (inicjacja karmienia), ale może ujawnić się i później (do 28 dni), a nawet w wieku niemowlęcym. Powstanie tej żółtaczki spowodowane jest zwiększonym wchłanianiem zwrotnym w jelitach bilirubiny niezwiązanej w przypadku niedożywienia noworodka, co może skutkować osiągnięciem toksycznego poziomu bilirubiny. Dlatego bardzo duże znaczenie ma częste karmienie piersią w pierwszych dniach życia dziecka. Noworodek wówczas szybciej wydala smółkę, nie zwiększa się wchłanianie zwrotne bilirubiny w jelitach powodowane przez głodowanie i nie następuje jej powrót do krążenia. Istnieje wtedy też mniejsze ryzyko wejścia żółtaczki wywołanej głodem w interakcję z żółtaczką mleka kobiecego. Żółtaczka z konfliktu serologicznego w zakresie grupy Rh lub ABO (żółtaczka hemolityczna) Konflikt serologiczny najczęściej wynika z niezgodności grupy krwi matki i dziecka albo w zakresie czynnika Rh (matka ma Rh- a dziecko Rh+), albo z konfliktu grup głównych krwi AB0. Konflikt grup głównych zachodzi kiedy matka ma krew grupy 0 (zero), a noworodek inną (A, B lub AB). W wyniku tych różnic krwinki dziecka są niszczone przez przeciwciała matki przekazane przez łożysko podczas ciąży. Ich rozpad jest obecny nadal po urodzeniu, więc mamy do czynienia z hiperbilirubinemią, którą trzeba monitorować od początku. Noworodki z tych grup ryzyka mają pobraną krew łożyskową do zbadania pierwszego poziomu bilirubiny, a następnie decyzję o kolejnych badaniach oraz o rozpoczęciu i sposobie leczenia podejmuje lekarz. Konflikt w zakresie Rh jest bardziej groźny. Lekarze powinni umożliwić karmienie piersią, gdy żółtaczka spowodowana jest niezgodnością grup krwi matki i dziecka. Inne przyczyny żółtaczki Prawdopodobieństwo żółtaczki wzrasta w przypadku bliźniąt. Wzrost bilirubiny mogą też wywołać niektóre leki podawane w czasie porodu, np. syntetyczna oksytocyna. Wywołane zakażeniami wirusowymi lub bakteryjnymi. Zespół Criglera – Najjara – rzadka choroba genetyczna wywołująca ciężką odmianę żółtaczki. Galaktozemia i inne niedobory enzymatyczne. Mukowiscydoza. Zdarza się również, że żółtaczka pojawia się już w domu w związku z zakażeniem (np. dróg moczowych) lub z problemami z wątrobą u dziecka (cholestaza). W takich przypadkach niezbędna jest wizyta u lekarza i przeprowadzenie diagnostyki w celu znalezienia przyczyny i wprowadzenia leczenia. Konsultacja: mgr Ewelina Wiech, położna noworodkowa, CDL, instruktor masażu Shantala, Warszawa. Źródła: “Karmię piersią”, William Sear, Martha Sears. „Po prostu piersią”, Gill Rapley, Tracey Murkett. “Poradnik karmiącej matki”, Kathleen Huggins. “Postępowanie i leczenie hiperbilirubinemii u noworodków urodzonych ≥35. tygodnia ciąży. Aktualne (2014) wytyczne Italian Society of Neonatology”, Medycyna Praktyczna, Pediatria, na podstawie Italian Journal of Pediatrics, 2014; 40: 11. “Hyperbilirubinemia in Neonates: Types, Causes, Clinical Examinations, Preventive Measures and Treatments: A Narrative Review Article”, “Phototherapy for the Treatment of Neonatal Jaundice and Breastfeeding Duration and Exclusivity”, “Wytyczne postępowania w żółtaczce u noworodków karmionych piersią urodzonych w 35 tygodniu ciąży lub później”, „Karmienie piersią w teorii i praktyce” pod red. Magdaleny Nehring – Gugulskiej, Moniki Żukowskiej – Rubik, Agnieszki Pietkiewicz. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego. Żółtaczka u noworodka nie jest niebezpieczna, jeśli pojawia się w 2-3 dobie. Nie można również się nią zarazić. Objawem żółtaczki jest zażółcenie skóry, białkówki oka i błon śluzowych. Sposób postępowania zależy od jej nasilenia. Żółtaczka u noworodka w większości przypadków jest naturalnym zjawiskiem. Tak zwaną żółtaczkę fizjologiczną przechodzi ok. 70 proc. urodzonych o czasie noworodków i ok. 90 proc. wcześniaków. Jej głównym objawem jest zażółcenie skóry, które nie wymaga leczenia. Niektóre noworodki przechodzą jednak żółtaczkę patologiczną, która może mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie. Wyjaśniamy: Dlaczego noworodek ma żółtaczkę? Jak rozpoznać żółtaczkę u noworodka? Do kiedy utrzymuje się żółtaczka? Żółtaczka u noworodka a karmienie piersią Żółtaczka patologiczna – jakie objawy? Badanie poziomu bilirubiny Kiedy fototerapia? Kiedy potrzebna jest transfuzja krwi? Karmienie piersią a żółtaczka Żółtaczka u wcześniaka Dlaczego noworodek ma żółtaczkę? Przyczyną żółtaczki u noworodka jest wysoki poziom bilirubiny, czyli żółtego barwnika krwi w organizmie dziecka. Nadmiar bilirubiny jest skutkiem rozpadu erytrocytów (czerwonych krwinek), do którego dochodzi po narodzinach dziecka. W czasie życia płodowego czerwone krwinki dostarczały płodowi tlen. Gdy dziecko pojawi się na świecie i oddycha samodzielnie, tak duża ilość erytrocytów nie jest potrzebna. Kiedy erytrocyty zaczynają się rozpadać, wątroba noworodka może nie radzić sobie z przetwarzaniem i wydalaniem dużej ilości bilirubiny. Żółty barwnik przez pewien czas utrzymuje się w organizmie dziecka i wywołuje objawy żółtaczki. Przyczyny zwiększające ryzyko żółtaczki u noworodka: Niedotlenienie w czasie porodu - dziecko urodziło się okręcone pępowiną, to może wpłynąć na słabszą pracę wątroby i pojawienie się silniejszej żółtaczki. Niegroźne urazy główki w trakcie porodu - ich skutkiem są krwiaki, w których znajduje się wynaczyniona krew, będąca źródłem bilirubiny. Zaburzona praca jelit – noworodek wydala mało smółki, która zawiera to, co nagromadziło się w jelitach podczas życia płodowego. Skutkiem tego jest podwyższenie stężenia bilirubiny. Mniej smółki mogą wydalać noworodki z infekcją, w słabszym stanie zdrowia (np. w wyniku ciężkiego porodu), dzieci, które w pierwszych dobach przyjmują bardzo mało pokarmu. Konflikt serologiczny – do konfliktu dochodzi, gdy dziecko ma tzw. czynnik krwi (Rh) dodatni, a mama – (Rh) ujemny. Konflikt serologiczny może również pojawić w układzie ABO, czyli głównych grup krwi, np. mama ma grupę 0, dziecko A lub B. W takich sytuacjach rośnie ryzyko wystąpienia żółtaczki. Pamiętaj: przejście noworodka przez żółtaczkę nie wpływa na późniejszy rozwój dziecka. Jak rozpoznać żółtaczkę u noworodka? Typowe objawy żółtaczki u dziecka w pierwszych dniach po narodzinach to: zażółcenie skóry, które pojawia się najpierw na twarzy, potem na brzuszku, czasem też na rączkach i nóżkach) zażółcenie spojówek i śluzówki (nie zawsze jest widoczne) Noworodek z żółtaczką czuje się dobrze, może być wypisany ze szpitala. Wymaga częstszego karmienia (piersią – co 1,5–2,5 godz. butelką – co 3, a w nocy – co 4). Częste karmienie sprawia, że bilirubina jest szybciej eliminowana z organizmu. zażółcenie znika w ciągu 2-3 tygodni. Noworodkowi z żółtaczką nie podawaj niczego innego poza swoim pokarmem (ani samej wody, ani wody z glukozą). Dodatkowe płyny (lub mleko modyfikowane) możesz podać tylko na wyraźne zlecenie lekarza. Do kiedy utrzymuje się żółtaczka? Żółtaczka pojawia się w 2-3 dobie po przyjściu dziecka na świat i utrzymuje się 2-3 tygodnie. W tym czasie zażółcenie skóry powoli ustępuje. Jeśli mimo upływu trzech tygodni żółty odcień skóry nie słabnie lub się nasila, dziecko powinien zbadać lekarz. Żółtaczka u noworodka a karmienie piersią? Przedłużająca się żółtaczka czasem ma związek z pokarmem mamy, który utrudnia rozkład bilirubiny. Jeśli dziecko przybiera na wadze, jest spokojne, nie należy samemu odstawiać go od piersi. O przerwaniu karmienia może zdecydować lekarz. Niekiedy zaleca się odstawienie dziecka od piersi na 48 godzin i podawanie mieszanki hypoalergicznej (HA). Nie należy jednak tego okresu przedłużać i powtarzać. Im dziecko starsze, tym wysoki poziom bilirubiny jest mniej groźny. U noworodków, które mają ponad dwa tygodnie, może sięgać nawet 30 mg%. Żółtaczka patologiczna - jakie objawy? Jeśli objawy żółtaczki widoczne są już w pierwszej dobie po narodzinach, mamy do czynienia z żółtaczką patologiczną. Jej przyczyną może być: wrodzone zakażenie bakteryjne wirusowe zapalenie wątroby choroba o podłożu genetycznym. Na szczęście takie poważne problemy zdrowotne u noworodków zdarzają się bardzo rzadko. Lekarz może skierować dziecko na badania, aby ustalić przyczynę żółtaczki (może to być niezgodność grup krwi pomiędzy mamą a dzieckiem). Pobiera się krew do badania, aby określić poziom bilirubiny, który rośnie bardzo szybko i przekracza dopuszczalne normy. Nadmiar bilirubiny może zaburzać rozwój noworodka, więc należy jak najszybciej go obniżyć. Żółtaczka patologiczna trwa ponad 2 tygodnie. Jeżeli zażółcenie skóry utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie, robi się posiewy bakteriologiczne i obserwuje dziecko. Skontaktuj się z pediatrą, jeśli wyjdziesz ze szpitala przed pojawieniem się żółtaczki, a objawy wystąpiły później lub jeśli żółtaczka pojawia się ponownie. Zrób to także, jeśli zażółcenie skóry jest silne albo żółtaczka przedłuża się lub niepokojąco się nasila. Normy bilirubiny Decyzję o badaniu poziomu bilirubiny zawsze podejmuje lekarz, jeśli stwierdzi, że żółtaczka jest zbyt silna. Stężenie bilirubiny można zmierzyć przez skórę, bez narażania dziecka na ból. Jeśli poziom jest wysoki, pobiera się krew do badania. Przy żółtaczce fizjologicznej bilirubina opada zwykle do 8–10. dnia życia. Najpóźniej około 3. tygodnia po urodzeniu dziecka. Najwyższy poziom bilirubiny (około 13–15 mg proc.) występuje zwykle w 4–5. dobie, a u wcześniaków w 6–7. Wtedy również najbardziej widać zażółcenie skóry i białek oczu dziecka. Kiedy potrzebna jest fototerapia? Fototerapia to najbardziej skuteczny sposób leczenia żółtaczki. Pod wpływem promieni ultrafioletowych (UV) bilirubina jest rozkładana i wydalana z organizmu wraz z moczem. Światło lampy (niebieskie, białe lub zielone) oświetla nagie ciałko dziecka. Zakryte są tylko oczy, (chronią specjalne okularki), a w przypadku chłopców – także jądra. W cięższych postaciach żółtaczki konieczne jest naświetlanie ciała dziecka z obu stron jednocześnie. Fototerapia trwa zwykle półtorej doby. Czasem wydłuża się ją do 3 dni. Karmienie podczas naświetlania Jeżeli poziom bilirubiny jest bardzo wysoki, fototerapii nie można przerywać nawet na czas karmienia noworodka. Choć przystawienie do piersi nie trwa długo (ok. 20-40 min.) ten czas jest potrzebny na leczenie. Kiedy noworodek leży pod lampą, mama powinna odciągać pokarm i podawać go dziecku łyżeczką lub w strzykawce. To dość kłopotliwe, ale już po 2–3 dniach sytuacja powinna wrócić do normy. Przy średnim poziomie bilirubiny naświetlanie można przerywać, aby nakarmić dziecko. Po posiłku noworodek wraca pod lampę. Jest zwykle spokojniejszy i lepiej znosi naświetlanie, ponieważ je, ile chce. Kiedy potrzebna jest transfuzja krwi? Transfuzję krwi u noworodka z żółtaczką patologiczną wykonuje się w wyjątkowych przypadkach, gdy nie pomaga fototerapia. Noworodkowi do żyły pępkowej zakłada się cewnik i małymi porcjami upuszcza się krew dziecka, a wpuszcza krew dawcy. Organizm zostaje pozbawiony nadmiaru bilirubiny, a (jeśli przyczyną żółtaczki jest konflikt serologiczny) krew oczyszcza się z przeciwciał. Po kilku dniach dziecko może wrócić do domu. Żółtaczka u wcześniaka Dzieci, które urodziły się przed czasem, zwykle przechodzą bardziej nasiloną żółtaczkę. Im wcześniej przyszły na świat, tym objawy są silniejsze i dłużej się utrzymują. Jeśli poziom bilirubiny jest wysoki, dziecko powinno być dokładnie zbadane w celu sprawdzenia, co się do tego przyczynia. Zobacz także: Ile powinien spać noworodek? - wiemy, kiedy trzeba go obudzić Jak układać noworodka - na brzuszku czy na wznak? Czym się różnią noworodki? Określenia noworodek i niemowlę dotyczą dzieci na zupełnie innym poziomie rozwoju, choć wiele osób używa obu terminów wymiennie. Różnice są tak duże, że noworodkom poświęcono nawet specjalny dział medycyny. Wyjaśniamy, do kiedy dziecko jest noworodkiem i czym się cechuje w tym okresie. Sprawdź, co to jest wiek korygowany wcześniaka. Noworodek a niemowlę – wbrew pozorom różnice między nimi są ogromne. Przede wszystkim organizm noworodka dopiero adaptuje się do samodzielnego życia. Poza tym noworodek i niemowlę różnią się wyglądem oraz sposobem pracy narządów wewnętrznych. Z tego względu dziecko w okresie noworodkowym wymaga szczególnego traktowania. Wyjaśniamy, do kiedy dziecko jest noworodkiem, od kiedy staje się niemowlęciem i czego należy spodziewać się w okresie noworodkowym. Tłumaczymy też, jak długo wcześniak jest noworodkiem i czym jest wiek korygowany wcześniaka. Spis treści: Noworodek a niemowlę: wiek Jak długo wcześniak jest noworodkiem? Okres noworodkowy – charakterystyka Noworodek a niemowlę – różnice w wyglądzie Noworodek a niemowlę: wiek Do kiedy dziecko jest noworodkiem? Okres noworodkowy trwa przez pierwsze 4 tygodnie życia malucha. Od 5. tygodnia dziecko nazywane jest niemowlęciem. Odróżnienie noworodka od niemowlaka ma ważną przyczynę. W pierwszych tygodniach organizm dopiero przystosowuje się do życia poza ustrojem mamy (zmiany przystosowawcze dotyczą układu krążenia, układu oddechowego, pokarmowego, gospodarki hormonalnej i systemu termoregulacji). Z tego względu ten wyjątkowym czas ma swoją odrębną nazwę – okres noworodkowy. Poświęcono mu osobną specjalizację w medycynie – neonatologię. Lekarz zajmujący się noworodkami to neonatolog. Dawniej noworodkiem nazywano dziecko do końca 6. tygodnia życia. Obecnie okres noworodkowy obejmuje 4 tygodnie, czyli pierwsze 28 dni po narodzinach. Jak długo wcześniak jest noworodkiem? Dla określenia wieku wcześniaków używa się tzw. wieku skorygowanego. To naturalne, bo trudno oczekiwać, by dziecko urodzone przed terminem rozwijało się w tym samym tempie, co dziecko urodzone o czasie. Aby obliczyć wiek korygowany wcześniaka, wystarczy odjąć od wieku metrykalnego dziecka czas, którego zabrakło do wyznaczonego terminu porodu. Przykład: dziecko urodziło się miesiąc przed terminem. Skończyło właśnie 2 miesiące, więc zgodnie z wiekiem korygowanym ma 1 miesiąc. Do kiedy zatem wcześniak jest noworodkiem? Zgodnie z wiekiem korygowanym – do momentu, w którym od planowanej daty porodu upłyną 4 tygodnie. Dla dziecka urodzonego miesiąc przed terminem będą to 2 miesiące, dla dziecka urodzonego 2 miesiące przed terminem będą to 3 miesiące itd. Wiek korygowany wskazuje, na jakim mniej więcej etapie rozwoju, np. ruchowego, powinien znajdować się wcześniak. Lekarze będą posługiwać się tym pojęciem się do ok. 18. miesiąca życia dziecka. Okres noworodkowy – charakterystyka Pierwsze dni i tygodnie po porodzie to ważny czas dla debiutujących rodziców, którzy w praktyce zdają egzamin z opieki nad dzieckiem. Im lepsza wiedza o okresie noworodkowym, tym łatwiej go przetrwać. Cechy, które występują u noworodka: Noworodek traci wagę po narodzinach – dziecko, które przychodzi na świat w terminie, czyli noworodek donoszony, średnio waży od 3200 do 3800 g. Ale w pierwszych dobach jego waga się zmniejsza. To fizjologiczny spadek masy ciała. Dziecko zwykle w okolicy 10. doby powinno odzyskać wagę urodzeniową. Noworodek ma silniejsze napięcie mięśniowe – jego skutkiem jest pozycja zgięciowa – dziecko ma zgięte ręce i nogi, zaciśnięte piąstki i przygiętą do ciała główkę. Noworodek jest przyzwyczajony do takiego ułożenia ciała, bo w brzuchu mamy miał mało miejsca. Broni się też przed niespodziewanym ruchem, który mógłby mu zaszkodzić. Z czasem napięcie mięśniowe zaczyna się normować, a postawa staje się bardziej wyprostowana. Noworodek ma odruchy wrodzone – są automatyczne, czyli niezależne od woli i umysłu dziecka. Pomagają mu reagować na bodźce i przetrwać początkowy okres funkcjonowania w nowym, nieznanym otoczeniu poza łonem matki. Noworodek przechodzi żółtaczkę fizjologiczną – ma ją wiele dzieci po narodzinach. Choć nazwa „żółtaczka” brzmi poważnie, w tym wypadku nie oznacza choroby (dlatego nazywa się ją fizjologiczną). Praca wątroby noworodka normuje się w ciągu pierwszych 2-3 tygodni, w tym czasie skóra odzyskuje różowy kolor i żółtaczka ustępuje. Noworodek robi ciemnozieloną kupkę – ze względu na wygląd nazywa się ją smółką (w jej skład wchodzą wody płodowe). Takie wypróżnienie pojawia się w pierwszych dniach życia dziecka. Jeśli karmisz piersią, po 3-4 dniach stanie się żółta lub musztardowa (dość luźna). Czasem jednak nadal bywa zielonkawa. Przyczyną jest utlenianie się pod wpływem powietrza, podawanie dziecku preparatów z żelazem lub karmienie mlekiem modyfikowanym, które je zawiera (sprawdź, o czym może świadczyć zielona kupa dziecka). Noworodek może siusiać na pomarańczowo – zdarza się to noworodkom, które przechodzą żółtaczkę fizjologiczną. Im bardziej jest nasilona, tym kolor moczu wyrazistszy. Czasem na pieluszce pojawiają się różowo-ceglaste plamy, które są efektem dużej ilości moczanów. Po kilku dniach sytuacja wraca do normy. Mocz zdrowego karmionego piersią noworodka powinien mieć kolor bladożółty i słaby zapach. Dzieci karmione mieszanką siusiają w bardziej intensywnym słomkowym kolorze. Z pieluszki unosi się też silniejszy zapach. Noworodek często chce jeść – noworodek ma mały żołądek i nie jest w stanie dużo zjeść. Na początku twoje piersi produkują mało pokarmu, ale to w zupełności wystarcza dziecku. Gdy apetyt noworodka zacznie rosnąć, tobie też przybędzie mleka. Są maluszki, którym wystarczy 10 minut przy piersi, inne potrzebują dwa razy tyle czasu, a po krótkiej drzemce znów chcą ssać. Zdarza się, że powodem takiego zachowania jest nie tylko głód, ale chęć zaspokojenia samej potrzeby ssania czy bliskości. Jak rozpoznać, czego dziecko potrzebuje? Głodny maluch wygina ciało do tyłu, jakby szukał piersi, a jego język jest zaokrąglony po bokach (w łódeczkę). Może podnosić piąstkę do buzi i próbować ją ssać. Noworodek może jeść nawet co godzinę, czyli kilkanaście razy na dobę, w dzień i w nocy. Trzeba karmić go na żądanie. Noworodek moczy i brudzi pieluszkę niemal na okrągło – w pierwszych dniach życia noworodek siusia niewiele, bo otrzymuje małą ilość pokarmu. Ale od około trzeciej doby zaczyna moczyć pieluchę nawet kilkanaście razy dziennie (czasem nawet dwadzieścia razy). Kupka u noworodka pojawia się kilka razy w ciągu dnia. Niektóre noworodki robią ją dziesięć razy w ciągu doby. Jeśli dziecko dobrze przybiera na wadze, nie ma powodu do niepokoju. Około trzeciego miesiąca kupka będzie pojawiać się już 1-2 dziennie. Szybciej nastąpi to u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym. Noworodek dużo śpi – noworodki zazwyczaj budzą się tylko na karmienie, po nim następuje krótkie czuwanie i kolejna drzemka, która może trwać około 3-4 godziny. W ciągu doby przypada mniej więcej 7 takich okresów snu. Od tej ogólnej zasady zdarzają się jednak liczne wyjątki. Niektóre dzieci sypiają ekstremalnie krótko – po 15-20 minut z przerwą na około 7-minutowe karmienie, inne przesypiają ponad 3 godziny. Pamiętaj jednak, że w okresie noworodkowym dziecko nie powinno spać dłużej niż 3-4 godziny. Jeśli twój maluch to wielki śpioch, po upływie tego czasu należy przystawić go do piersi. Serce noworodka szybciej bije – serce noworodka pracuje w rytmie 120-160 uderzeń na minutę. To dwa razy szybciej od tętna dorosłego (ok. 70 uderzeń). Ale nie ma się czego bać – to norma dla tego wieku. Noworodek a niemowlę – różnice w wyglądzie Jedną z charakterystycznych cech w wyglądzie noworodka jest np. obwód główki większy o 1-2 cm od obwodu klatki piersiowej, podczas gdy u niemowlęcia w 2-3. miesiącu życia obwody obu części ciała stają się równe. Różnic jest więcej. Wynikają z niedojrzałości organizmu dziecka oraz niedawnego porodu. Opisane niżej cechy są widoczne jedynie w pierwszych tygodniach, ustępują u niemowlęcia, czyli po ukończeniu przez dziecko pierwszego miesiąca życia. U noworodka możesz zaobserwować: Nierównomiernie zabarwienie skóry – to wynik niedojrzałości układu krążenia. U niektórych dzieci górna część ciała jest blada, a dolna – różowa. Czasem całe ciało wygląda jak cętkowane, a nóżki i rączki albo same paluszki u stóp są sinawe. Niektórym noworodkom pod wpływem zimna sinieją usta – to skutek przejściowego skurczu naczyń krwionośnych. Powiększone piersi – u części dzieci kilka dni po narodzinach powiększają się gruczoły piersiowe i zaczynają wydzielać kropelki mleka zbliżone składem do siary z piersi mamy. U nowo narodzonych dziewczynek może też powiększyć się łechtaczka i pojawia się krwiście podbarwiona wydzielina z pochwy. Zmiany te ustępują po kilku dniach. Są wywołane są hormonami matczynymi, które przenikały przez łożysko. Meszek płodowy – to owłosienie, które noworodek może mieć na ramionach, a czasem także na twarzy. Meszek z czasem się wyciera, podobnie jak włosy na główce dziecka. Opuchnięte powieki i zaczerwienione białka – to skutek wysiłku, z jakim maleństwo przeciskało się przez kanał rodny. Objawy te mijają po kilku dniach. Wrażenie, że dziecko zezuje – przyczyną tego są dodatkowe fałdy skórne w kącikach oczu, które wkrótce znikną. Przedgłowie – miękka, obrzęknięta część główki, zbliżona wielkością do mandarynki. Czasami jest zasiniona. Zniekształcenie to jest wynikiem przeciskania się dziecka przez wąski kanał rodny. Choć wygląda bardzo niepokojąco, w ciągu kilku dni po narodzinach nie powinno być po nim śladu. Wybroczyny – noworodki mogą mieć na czole lub w okolicach oczu krwiaki, które powstały w wyniku popękania naczyń krwionośnych podczas narodzin. Wybroczyny miewają nieraz dość ciemny odcień i przypominają wrodzone znamiona barwnikowe i naczyniowe. Nie wymagają specjalnej pielęgnacji, ale lepiej ich nie dotykać. Jeśli ich powierzchnia jest niewielka, nie ma powodu do niepokoju – same znikną po kilku (7–10) dniach. Dziecko z dużymi wybroczynami (np. obejmującymi sporą część twarzy), lekarz może skierować na badania oceniające krzepliwość krwi. To nieprawda, że noworodek jest cały czas pogrążony we własnym świecie i nie obchodzi go to, co dzieje się wokół. Wbrew obiegowym opiniom dziecko po narodzinach bardzo dobrze słyszy i nieźle widzi. Umie rozpoznać głosy mamy i taty, z którym oswoiło się jeszcze w życiu płodowym, słysząc je przez powłoki brzuszne. Zobacz też: Jak powinny wyglądać pierwsze chwile z noworodkiem? Na czym polega pielęgnacja noworodka – co jest najważniejsze? Sposoby na czkawkę noworodka

noworodek nie przybiera na wadze żółtaczka